Bấy lâu nay chắc hẳn trong số chúng ta chẳng còn xa lạ gì với khái niệm Nhạc Ngoại Lời Việt, Nhạc Hoa Lời Việt....., đánh dấu cho sự du nhập của các ca khúc nước ngoài nổi tiếng với phiên bản Việt hoá.Vậy có ai từng liên tưởng đến Nhạc Việt Lời Hoa chưa nhỉ?
Đôi nét về khái niệm Nhạc Ngoại Lời Việt
Nhạc ngoại lời Việt gồm: nhạc chuyển ngữ tiếng Việt và đặt lời tiếng Việt trên nền nhạc ngoại. Có nhiều ca khúc nhạc ngoại lời Việt của cả 2 hình thức này đã rất thành công trong đời sống tân nhạc của Việt Nam nhiều thập kỷ qua.
Khoảng giữa thế kỷ trước, cùng với sự du nhập của văn hóa phương Tây, âm nhạc Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi âm nhạc phương Tây. Trong đó, ở thập niên 1960, nhạc sĩ Phạm Duy nổi lên như một hiện tượng không chỉ bởi những sáng tác của chính ông mà còn bởi việc soạn lời Việt cho những ca khúc ngoại quốc, đã trở nên phổ biến ở Việt Nam như: Em đẹp nhất đêm nay, Ôi giàn thiên lý đã xa, Những mùa nắng đẹp, Khi xưa ta bé, Khúc hát thanh xuân, Dòng sông xanh…
Ngoài Phạm Duy, một số tên tuổi khác như: Vũ Xuân Hùng, Lữ Liên, Trường Kỳ, Khúc Lan, Nam Lộc, Nguyễn Duy Biên, Tùng Giang… đã rất thành công khi chuyển lời sang tiếng Việt các bài nhạc Pháp như: Búp bê không tình yêu, Em đẹp như mơ, Chuyện phim buồn, Lãng du, Nói sao cho em hiểu…Nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng tâm sự: “Chuyển ngữ từ một ca khúc nước ngoài sang lời Việt không đơn giản chút nào. Thứ nhất, phải cảm cũng như thông được nội dung ca khúc đó. Muốn vậy phải có vốn ngoại ngữ. Kế đến, cần làm việc với cái đầu của một nhà văn, đôi tay nhạc sĩ và trái tim người nghệ sĩ, để chuyển sao nghe như người Việt sáng tác. Điều cần nhất phải tuyệt đối tôn trọng nguyên tác, không nên “chế” lời. Chuyển ngữ là sự sáng tạo bằng ngôn ngữ vừa toát lên chất thơ, vừa mềm, vừa uyển chuyển, phù hợp giai điệu lẫn nội dung”.
Trước năm 1975, một số bài hát tiếng Anh đã được các nhạc sĩ Việt Nam như Phạm Duy, Trường Kỳ, Tuấn Dũng đặt lời Việt: Người yêu nếu ra đi, Bài luân vũ mùa mưa, Không cần nói anh yêu, Yêu em bằng cả trái tim, Trưng Vương khung cửa mùa thu, Tình ca du mục… Còn ở miền Bắc, sự giao thoa văn hóa của hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa cùng những tên tuổi thế hệ nhạc sĩ, ca sĩ gạo cội được đào tạo bài bản tại Liên Xô và một số nước Đông Âu cũng chuyển ngữ thành công một số bài hát Nga bất hủ như: Triệu đóa hồng, Kachiusa, Thời thanh niên sôi nổi, Chiều Matxcơva, Đôi bờ, Ơi cuộc sống mến thương… Đến những thập niên 1980-1990, thời kỳ khán giả chuộng nhạc Hoa lời Việt, nhiều ca khúc đã gắn bó và làm nên tên tuổi của thế hệ Minh Thuận-Nhật Hào, Lam Trường, Đan Trường, Lý Hải... như: 999 đóa hồng, Kiếp ve sầu, Mùa thu lá bay, Người đến từ Triều Châu, Người tình mùa đông, Xa em kỷ niệm ....
Hiện tại là xu thế hay đã thoái trào
Tuy nhiên, khoảng chục năm nay, dòng nhạc ngoại lời Việt không còn được ưa chuộng. Lý giải điều này, nhạc sĩ Lê Quang cho rằng: “Giới trẻ ngày nay thích hát nhạc tiếng Anh nguyên bản, bởi tiếng Anh ngày càng trở thành ngôn ngữ phổ biến. Vì vậy, việc chuyển ngữ những ca khúc tiếng Anh sang tiếng Việt gần như không hợp thời. Ngoài ra, cũng không nhiều người có khả năng làm tốt việc chuyển ngữ nên người hát chọn cách thể hiện ca khúc nguyên bản là giải pháp an toàn”. Còn theo nhạc sĩ Trần Minh Phi thì đây là một xu hướng chung của thế giới: “Không nhìn đâu xa, hãy nhìn vào nền âm nhạc của các nước trong khu vực. Họ không chỉ thường xuyên chèn vào bài hát của mình những đoạn điệp khúc bằng tiếng Anh, hay đặt tên bài hát bằng tiếng Anh mà còn hát hoàn toàn bằng tiếng Anh, thay vì tiếng bản ngữ. Cho nên, nhạc Việt cũng bị ảnh hưởng và lâu dần dẫn đến tình trạng ca sĩ không còn hứng thú hát bài hát chuyển ngữ nữa”.
Ngoài ra, hiện Việt Nam đã là thành viên của Hiệp hội Bản quyền âm nhạc quốc tế nên việc đặt lời hay chuyển, soạn lời cho các bài hát quốc tế trở nên phiền phức và khó khăn hơn ở khâu phát hành. Theo Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, những bài hát nước ngoài được Việt hóa phần lời phải được phép sử dụng bản quyền của tác giả.
Nhạc Hoa Lời Việt? Tại sao không?
Tại sao lại là Nhạc Hoa Lời Việt mà không phải Nhạc Anh ,Nhạc Pháp,Nhạc Nhật Lời Việt.....
Trung Quốc là thị trường lớn với hơn 1 tỷ 5 dân số , chúng ta vẫn thường nghe thấy nhang nhảng đâu đó những giai điệu nhạc Hoa khiến ta liên tưởng đến một bài hát nào đó trong những bộ phim Trung Quốc .
Post A Comment:
0 comments so far,add yours